Dobre polskie kino 2009 – Trudno wybrać najlepszy film

A w przypadku najlepszego filmu do ostatniej chwili zastanawialiśmy się, czy wybór naprawdę jest udany. W dni parzyste stawialiśmy na jeden tytuł, w nieparzyste na drugi. W efekcie miejsce pierwsze okupują na naszej liście dwa filmy. Nawet kino, które kiedyś miało poziom słabej czytanki szkolnej kręcone jest lepiej i ciekawiej. Olgierd Łukaszewicz stworzył pełnokrwistą kreację jako Generał Nil, Kamila Baar zapadła w pamięć jako córka Sikorskiego w filmie Generał – zamach na Gibraltarze, wreszcie Adam Woronowicz był księdzem Jerzym Popiełuszką i udźwignął cały historyczny fresk Popiełuszko-wolność jest w nas.

Na miejscu piątym Zero – świetne kino wielowątkowe, z galerią udanych ról, wielkomiejskie życie pokazane z wielu różnych stron.

Na miejscu czwartym Rewers. Zdobywca Złotych Lwów na festiwalu w Gdyni, imponujący debiut Borysa Lankosza.

Trzy godne podziwu role kobiece- tercet Krystyna Janda, Anna Polony, Agata Buzek przejdzie do historii. Nie można zapomnieć także o Marcinie Dorocińskim. Siłą „Rewersu” jest to, że nie potrzebuje zaznaczać wydarzeń historycznych w tle, byśmy wiedzieli o jakich czasach, o jakiej opresji mówi. Pozostaje uniwersalną historią. W recenzji na radioram.pl „Rewers” dostał cztery gwiazdki.

Na miejscu trzecim nowe spojrzenie na Janosika – niebanalne, ciekawe, dobrze zagrane. Film Agnieszki Holland i Kasi Adamik wzbudził kontrowersje, a przecież tak solidnego kina epickiego nie było w Polsce od lat.

To wyjątkowy w polskim kinie przypadek superprodukcji - precyzyjnej w najdrobniejszych szczegółach, dotykającej widza i rozmachem i przesłaniem. Z reguły mieliśmy albo widowisko albo kameralny dramat. W „Prawdziwej historii” jest jedno i drugie. Prawdziwa historia Janosika w ujęciu Agnieszki Holland i Kasi Adamik to rzadkie, jeśli nie jedyne, w polskim kinie zmierzenie się z mitem.

Wyżej stawiamy Dom zły. Wojtek Smarzowski to przykład polskiego reżysera, który potrafi nakręcić genialny film, myśli obrazem. Film świetnie zmontowano. Polacy to w „Domu złym” ludzie z błota i śniegu. Scenariusz, przypominający teatralną „Niespodziankę” Huberta Rostworowskiego i amerykańskie filmy o uwikłanych we wszelkie brudy życia stróżach prawa, jest bardzo precyzyjny. Jeśli ktoś podniesie siekierę, popchnie kolegę, czy uderzy żonę, to zostawi ślad, który prędzej czy później do czegoś doprowadzi. Tytułowy dom zły, dom Dziabasów, może być alegorią peerelowskiego społeczeństwa, czy można spojrzeć nań o wiele szerzej. Kilka takich interpretacyjnych dróg znajdziecie w naszej recenzji, na radioram.pl. O ile w „Rewersie” można chwalić najlepszą obsadę kobiecą, to w „Domu złym” mamy do czynienia z genialny zestaw męskich kreacji – od epizodów z trzeciego planu, przez Bartłomieja Topę w roli policyjnego śledczego po Mariana Dziędziela w roli zapijaczonego gospodarza i główną kreację Arkadiusza Jakubika.

 Najlepszym polskim aktorem 2009 był według Klapsa Borys Szyc. Jasne, że miejscami jego Silny przypomina Szycową manierę, ale mimo wszystko w roli głównej Borys wytrzymał aktorsko takie niewiarygodne sytuacje jak rozmowa z własnym penisem czy proponowanie kobiecie bielinki na wiadukcie kolejowym. Jest jak komputerowy Gollum, choć budzi też skojarzenia z golemem (nie tylko szulkinowskim) gdy ożywa pod wpływem coca-coli, w końcu niczym piaskowy dziadek pojawia się na plaży. Czasem odezwie się w nim ten zaśpiew i rechot, który znamy z „Testosteronu” i „Lejdis”, ale reszta kreacji pokazuje nam dokładnie dlaczego „Testosteron i „Lejdis” pozostaną komercyjny produktem obliczonym na efekt, a „Wojna polsko-ruska” artystyczną wizją, która nie ma niczego udowadniać, odzwierciedlać i naśladować. –także dzięki temu „Wojna” to jeden z nielicznych filmów, które na radioram.pl uzyskały sześć gwiazdek.

Najlepszą polską aktorką 2009 była według Klapsa Roma Gąsiorowska – partnerka Szyca w Wojnie polsko-ruskiej. W jej kreacji Magda –nastawionej na kosmetyki i ciuszki dziewczyna, to życiowy tajfun. Z początku widzimy jego zapowiedź, gdzieś w epizodycznych scenach z początku, ale w finale nabiera na sile i eksploduje – tańcem w czerwonej sukience, skurczem, słowotokiem. Finałowym monologiem w ruski rytm ludowy. Takie aktorstwo totalnie nie zdziwi widzów Gąsiorowskiej z teatru. Kto przed seansem śmiał się, że można z Magdy zrobić „spauperyzowaną panią Bovary”, po filmie rechotać nie powinien. Kto narzeka, że Gąsiorowska podobne kreacje stworzyła zaraz potem w „Zerze”, a wcześniej na scenie TR Warszawa w spektaklu „Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku”, powinien wybrać się do teatru na kolejne spektakle z jej udziałem i czekać na najnowszy film Mariusza Grzegorzka.

A Wojna polsko-ruska Xawerego Żuławskiego to według Klapsa najlepszy polski film roku 2009, ex aequo ze wspomnianym już Domem złym. Wielkie majowe wydarzenie. Xawery Żuławski świat z wyobraźni Masłowskiej wykreował w wizjach raz kolorowych, raz mrocznych – od gotyckiego niemalże początku, przez pocałunek na tle księżyca, który jest najlepszym pastiszem jaki widziałem w polskim kinie, po wytwórnię piasku, demonicznie unoszącą się nad okolicą i groteskowy finał z wszechobecnym w Polsce grillem. Wówczas z piekła komiksowego początku przenosimy się już do satyrycznego raju osiedla strzeżonego. Podobne balkonowe satyry pamiętamy z filmów Marka Koterskiego, a „Wszyscy jesteśmy Chrystusami” ma finałowe sceny, podobnie jak „Wojna” nad morzem. Tak, jakby nadbałtycka plaża była koniecznym kresem każdej polskiej wędrówki – dalej się uciec już nie da. I zanim odpowiecie: „nie gadaj, wiosłuj” wiedzcie, że w żartach słownych i językowych frazach z „Wojną polsko-ruską” nie wygracie. – przestrzegano w recenzji na radioram.pl To nie tylko encyklopedia zwrotów, to również film z zapadającymi w pamięć ujęciami. Te właśnie sekwencje zapamiętamy z 2009 roku.

NAJLEPSZY FILM POLSKI 2009

1. Dom zły i Wojna polsko-ruska

3.Janosik-prawdziwa historia

4.Rewers

5.Zero

NAJLEPSZY AKTOR W FILMIE POLSKIM 2009

1.Borys Szyc-Wojna polsko-ruska

2.Arkadiusz Jakubik-Dom zły

3.Adam Woronowicz-Popiełuszko, Rewers

4.Marcin Dorociński-Rewers

5.Marian Dziędziel-Dom zły

NAJLEPSZA AKTORKA W FILMIE POLSKIM 2009

1.Roma Gąsiorowska-Wojna polsko-ruska

2.Kinga Preis-Dom zły

3.Agata Buzek-Rewers

4.Krystyna Janda-Rewers

5.Anna Polony-Rewers