Wrocławianka z Ig Noblem

Nagrody to humorystyczne odpowiedniki Nagród Nobla - za osobliwe prace naukowe, które "najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia". W tym roku przyznano je po raz 30. W dziedzinie ekonomii, uwagę jury przyciągnęła próba znalezienia zależności pomiędzy nierównościami dochodów narodowych w różnych krajach a średnią częstotliwością całowania w usta. W badaniach międzynarodowego zespołu brała udział m.in. dr Agnieszka Żelaźniewicz z Katedry Biologii Człowieka Uniwersytetu Wrocławskiego.

Zgodnie z przyjętą przez badaczy hipotezą ludzie mieszkający w krajach o wysokich nierównościach dochodów całują się z partnerem częściej, niż ludzie zamieszkujący obszary o niskich nierównościach dochodów. Wyróżniono też dwa komponenty dobrego pocałunku – „technika, kontakt i podniecenie” oraz „czynnik zmysłowy”. Czynnik zmysłowy okazał się ważniejszy dla kobiet, niż dla mężczyzn, a przyjemny oddech został wskazany jako najważniejszy z tych czynników. Wbrew pozorom badania opierały się nie na eksperymentach, a wypełnianiu formularzy.

Nagrodę pokojową przyznano rządom Indii i Pakistanu. W uzasadnieniu powołano się na liczne doniesienia prasowe, z których wynika, że dyplomaci tych państw potajemnie dzwonią do drzwi w środku nocy, a następnie uciekają, zanim ktokolwiek zdąży je otworzyć.

Z powodu pandemii uroczystość odbyła się w sieci, co pozwoliło na udział większości nagrodzonych. Podczas uroczystości ogłoszenia laureatów poinformowano m.in. o nagrodzie w dziedzinie akustyki dla naukowców z Austrii, Japonii, Szwecji, Szwajcarii i USA. Tak silny zespół okazał się niezbędny, aby zapędzić samicę zagrożonego wyginięciem aligatora chińskiego do szczelnej komory wypełnionej powietrzem z dodatkiem helu - i nakłonić ją do ryczenia. Duża prędkość dźwięku w helu sprawiła, że ryk wypadł raczej cienko - jego częstotliwość wzrosła z 400 do 800 Hz (przeciwny efekt dałby pięć razy cięższy od powietrza sześciofluorek siarki). Nowe pomiary rzuciły światło na mechanizm wytwarzania dźwięku przez krokodyle. Zdaniem badaczy w podobny sposób wytwarzały dźwięki dinozaury.

Dzięki wirtualnemu charakterowi uroczystości mogli w niej wziąć udział wszyscy autorzy artykułu zamieszczonego na łamach “Journal of Experimental Biology” - Stephan Reber, Takeshi Nishimura, Judith Janisch, Mark Robertson i Tecumseh Fitch.
Za cenny wkład w rozwój psychologii uznano wyniki pracy Mirandy Giacomin (Kanada) oraz Nicholasa Rule'a (USA), twórców pionierskiej metody identyfikacji osób narcystycznych poprzez badanie ich brwi (wyniki opisano w "Journal of Personality").

Fizyka zawsze przyciągała śmiałych eksperymentatorów, zwłaszcza odkąd laureat IgNobla (za badania nad magnetyczną lewitacją żab z roku 2000) Andre Geim zdobył w roku 2010 prawdziwego fizycznego Nobla za odkrycie grafenu. Tegoroczni laureaci - Ivan Maksymov i Andriy Pototsky - eksperymentowali z wpływem wibracji o wysokiej częstotliwości na kształt żywych dżdżownic.

O przyznaniu nagrody w dziedzinie zarządzania zadecydował rozgłos prasowy, dotyczący pięciu zawodowych zabójców z regionu autonomicznego Guangxi (Chiny) i zlecania podwykonawstwa w ich wydaniu. Po przyjęciu płatności za zabójstwo Xi Guang-An zlecił to zadanie Mo Tian-Xiang, który zamiast tego zlecił je Yangowi Kang-Shengowi, który następnie zlecił zabójstwo Yangowi Guang-Shengowi, który następnie zlecił je Ling Xian-Si, przy czym każdy kolejny zabójca otrzymywał mniejszy procent opłaty i nikt nie wykonywał morderstwa.

Amerykanin dr Richard Vetter zdobył nagrodę w dziedzinie entomologii. Zebrał bowiem dowody na to, że wielu entomologów (naukowców zajmujących się badaniem owadów) boi się pająków, które nie są owadami. Godny IgNobla artykuł na łamach "American Entomologist" z roku 2013 nosi tytuł: „Arachnofobiczni entomolodzy: kiedy dwie kolejne nogi robią wielką różnicę".

W szlachetnej dziedzinie medycyny zatriumfował holendersko-belgijski tercet. Nienke Vulink, Damiaan Denys i Arnoud van Loon nie tylko sformułowali kryteria pozwalające zdiagnozować nieznane dotychczas schorzenie nazwane mizofonią (niepokój związany ze słyszeniem dźwięków przeżuwania wydawanych przez innych ludzi). Opracowali oni również skuteczną terapię poznawczo-behawioralną dotyczącą tego problemu.

W skromnej, lecz ważnej specjalności materiałoznawstwa nagrodzono eksperymenty z nożami z zamrożonych ludzkich odchodów. Brytyjsko-amerykański zespół (Metin Eren, Michelle Bebber, James Norris, Alyssa Perrone, Ashley Rutkoski, Michael Wilson i Mary Ann Raghanti) wykazał, że tak wykonany nóż nie działa dobrze, ponieważ szybko mięknie i traci ostrość. Pracę opublikował w październiku 2019 “Journal of Archaeological Science”.

W dziedzinie edukacji medycznej nagrodzeni zostali Wielcy Nauczyciele Jair Bolsonaro z Brazylii, Boris Johnson z Wielkiej Brytanii, Narendra Modi z Indii, Andrés Manuel López Obrador z Meksyku, Aleksander Łukaszenko z Białorusi, Donald Trump z USA, Recep Tayyip Erdogan z Turcji, Władimir Putin z Rosji i Gurbanguly Berdimuhamedow z Turkmenistanu. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że to już druga nagroda Ig Nobla przyznana Aleksandrowi Łukaszence. W roku 2013 nagrodzono białoruskiego prezydenta za ustanowiony przez niego zakaz klaskania, a białoruską milicję - za aresztowanie jednorękiego mężczyzny, który uporczywie klaskał.
(PAP)