Żyj, słodka nadziejo! Szkło patriotyczne w Muzeum Narodowym

Wystawiane dzieła mają upamiętnić stulecie odzyskanie przez Polskę niepodległości. Choć jak mówi Elżbieta Gajewska-Prorok wystawa została zaadresowana do widzów w każdym wieku, szczególnie zachęca do wzięcia w niej udziału osoby młode:

- Ja myślę, że ta wystawa będzie bardzo cenną lekcją historii dla młodzieży takiej młodszej i starszej ponieważ drugą częścią wystawy, a może nawet równorzędną są niezwykle piękne prace rysunkowe.

Więcej o wystawie:

Kurator wystawy: Elżbieta Gajewska-Prorok

Dwanaście rytowanych i szlifowanych pucharów oraz szklanic z dekoracją o tematyce patriotycznej, które są pamiątkami walki Polaków o niepodległość, prezentujemy z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.

Na naczyniach widnieją motywy związane z polskimi powstaniami (kościuszkowskim, listopadowym i styczniowym), a także z wojnami napoleońskimi, są więc tu portrety Tadeusza Kościuszki, księcia Józefa Poniatowskiego, Napoleona Bonaparte oraz godło Królestwa Polskiego z lat 1830–1831 i okolicznościowe napisy wykonane w technice rytowania.

Zabytki powstały w hutach czeskich i polskich, a wspaniałą plastyczną dekorację wyrzeźbili najznamienitsi artyści szkła: Anton Heinrich Pfeiffer (1801–1866), Emanuel Hoffmann (1819–1878) i Johann F. Hoffmann (1840–1890), działający w Karlsbadzie (ob. Karlowe Wary).

Reprezentacyjne szklanice i puchary wykonane z kosztownego rodzaju masy szklanej, zdobione dekoracją szlifowaną i rytowaną już od czasów baroku były wysoko cenionymi przedmiotami pamiątkowymi i podarunkowymi.

Dwa puchary z przedstawieniem sceny śmierci księcia oraz marszałka napoleońskiego Józefa Poniatowskiego oraz dwie szklanice z wizerunkiem cesarza Francuzów Napoleona Bonaparte powstały w znamienitej wytwórni szkła w Neuwelt (Nový Svět) w północnych Czechach w latach 40. XIX stulecia.

Śmierć księcia Poniatowskiego w Bitwie Narodów pod Lipskiem w 1813 roku przyczyniła się do narodzin jego legendy w Polsce i Europie. Po upadku powstania listopadowego i w czasach Wielkiej Emigracji na naczyniach pamiątkowych ze szkła i porcelany oraz innych artefaktach zaczęto utrwalać jego portrety.

Jednymi z najliczniejszych pamiątek z tego okresu są wizerunki Napoleona Bonaparte, który dawał Polakom – zarówno tym walczącym niegdyś w Legionach, jak i pozostającym w kraju – nadzieję na wolną Ojczyznę i własną państwowość.

Na pucharach i szklanicach widnieją także postacie Tadeusza Kościuszki przedstawianego podczas bitwy pod Maciejowicami oraz kosynierów biorących udział w insurekcji kościuszkowskiej i walczących w kolejnych powstaniach: listopadowym, krakowskim i styczniowym.

Wystawa została poszerzona o rysunki i grafiki – można więc na niej obejrzeć m.in. cykl siedmiu rysunków Juliusza Kossaka przygotowanych na 100-lecie powstania kościuszkowskiego, a ilustrujących zwrotki Pieśni Legionów Polskich we Włoszech. Pieśń nazwana później Mazurkiem Dąbrowskiego w 1927 roku stała się polskim hymnem narodowym.

Pokazany również zostanie cykl Artura Grottgera Warszawa I, przechowywany w zbiorach wrocławskiego muzeum.

Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości.