Już niedługo inauguracja i otwarcie galerii OP ENHEIM

Program artystyczny OP ENHEIM zainaugurowany zostanie w październiku (19. i 20.) br. wystawą 1/1/1/1/1 będącą wynikiem współpracy jednej z najbardziej utytułowanych polskich kuratorek sztuki, Andy Rottenberg, oraz znakomitego rzeźbiarza i twórcy instalacji Mirosława Bałki. Punktem wyjścia dla premierowej ekspozycji będzie sama kamienica przy placu Solnym 4 i jej bogata historia, w którą wpisane są losy trzech narodów – żydowskiego, niemieckiego i polskiego.

Swymi pracami Bałka spróbuje opowiedzieć o miejscu – zarówno budynku, jak i mieście – którego tożsamość zbudowana jest z fragmentów wielu tradycji i historii opowiadanych w różnych językach. W związku z wystawą odbędą się również wydarzenia towarzyszące, w tym spotkanie autorskie oraz wykład kulturoznawcy Piotra J. Fereńskiego. Finałem inauguracji programu będzie koncert rezydującej w Berlinie artystki dźwiękowej i kompozytorki - Jasmine Guffond, która zaprezentuje set inspirowany wystawą Bałki.

Anda Rottenberg (fot. Maksymilian Rigamonti) i Mirosław Bałka (©Studio) 

Jasmine  Guffond

Historia kamienicy

Wyjątkowy budynek przy placu Solnym 4 należy do nielicznych w obrębie wrocławskiego Starego Miasta, które bez uszkodzeń przetrwały oblężenie i bombardowania Wrocławia podczas Festung Breslau. Jego historia sięga XIII wieku. Domem Oppenheimów stał się w 1810 roku, kiedy to nabył go bankier, Heymann Oppenheim. W kolejnych dekadach kamienica była rodzinną rezydencją i siedzibą należącego do Oppenheimów banku. Pełniła również funkcję ważnego centrum życia wrocławskiej społeczności żydowskiej - przez ponad 40 lat na parterze kamienicy mieścił się słynny w całym mieście i poza jego granicami sklep obuwniczy rodziny Herz z międzynarodową sprzedażą wysyłkową (stąd obecna nazwa wielofunkcyjnej sali na poddaszu budynku). Kamienica była także siedzibą fundacji baronowej Julie von Cohn‐Oppenheim, małżonki Ferdynanda Oppenheima (wnuka pierwszego właściciela), która wspomagała ubogich i potrzebujących członków gminy żydowskiej w ówczesnym Breslau. Okres wojny to oczywisty kres świetności kamienicy. W 1941 roku budynek przejęli naziści, a mieszkający tam Żydzi należeli do pierwszych, którzy zostali wywiezieni na wschód. Po roku 1945, kiedy Wrocław stał się miastem polskim, Dom Oppenheimów wraz ze swoją żydowską historią odszedł w niepamięć. Niszczejący budynek zamieszkiwali polscy najemcy, a władze komunistyczne skutecznie wymazały ze świadomości publicznej niemiecką historię kamienicy. Szansa na przywrócenie dawnego blasku Domu Oppenheimów pojawiła się, gdy w 2013 roku jego właścicielem została Fundacja OP ENHEIM.

Wzorowa renowacja
Do projektu przebudowy i rozbudowy budynku zaproszono, wyłonione w drodze konkursu, wrocławskie biuro architektoniczne Major Architekci, a jego partnerem w tym niezwykłym wyzwaniu zostało światowej sławy studio J. Mayer H. z Berlina (zdobywca prestiżowej Red Dot Design Awards 2012). Prace renowacyjne przy zabytkowej kamienicy przeprowadzone zostały w ścisłej współpracy z renomowanymi i doświadczonymi konserwatorami z Fundacji Deutsch-Polnische Stiftung Kulturpflege und Denkmalschutz. Z uwagi na wielką wartość zabytkowej tkanki architektonicznej i historycznej kamienicy, opracowany został specjalny program edukacyjny dotyczący renowacji obiektu dla polskich rzemieślników, który prowadzony był pod kierunkiem dyplomowanych mistrzów stolarstwa artystycznego z Görlitz i Wrocławia. W procesie renowacji zachowano między innymi charakterystyczny zielony kolor fasady kamienicy z drugiej połowy lat 90-tych (przez wzgląd na zieleń w odcieniu lipy budynek nazywano "zielonym domem na placu Solnym") oraz fragmenty ponad trzystuletnich barokowych fresków. Są to malowidła utrzymane w niebiesko-szarej oraz brązowej tonacji przedstawiające motywy roślinne i owoce. Historycy sztuki uznali je za unikatowe znalezisko, prawdopodobnie autorstwa bogatych mieszczan. Polichromie zostały odrestaurowane i można je obecnie podziwiać we wnętrzach kamienicy - na parterze, pierwszym i drugim piętrze. Przeprowadzona w latach 2013-2018 renowacja uznana została za jeden z lepszych przykładów tego typu działań i funkcjonuje jako wzór dobrych praktyk konserwatorskich.

Drugie życie Domu Oppenheimów
OP ENHEIM obejmuje galerię sztuki na pierwszym piętrze historycznej kamienicy, dawnym domu Oppenheimów, oraz przepiękne poddasze z tarasem i widokiem na dachy budynków Starego Miasta. To tu, w kameralnej Sali Herz, odbywać się będą spotkania kulturalne, panele dyskusyjne oraz intymne koncerty, m.in. muzyki eksperymentalnej. Wewnątrz historycznego Domu Oppenheimów, prócz przestrzeni zagospodarowanych przez Fundację, znajdują się również biura partnerskie, mieszkanie dla artystów-rezydentów (których działania, wraz z prezentacjami prac z kolekcji Fundacji, wzbogacać będą program artystyczny OP ENHEIM) oraz lokalne gastronomiczne. Te ostatnie, tj. Fuzja na Solnym i Bema Café. Bema Café to lokalna marka kawiarni specjalizująca się w wybornej kawie parzonej (także na alternatywne sposoby) z wysokiej jakości ziaren z najlepszych palarni. Fuzja na Solnym jest natomiast nową propozycją Grzegorza Firkowskiego – twórcy Stołu na Szwedzkiej, jednego z najciekawszych konceptów gastronomicznych ostatnich lat we Wrocławiu – która poza autorską kuchnią fusion serwuje klasyczne i autorskie drinki oraz piwa rzemieślnicze. Wraz z nowymi najemcami oraz działaniami wokół kultury i sztuki Dom Oppenheimów zaczyna tętnić życiem jak za czasów swojej największej świetności.